Door Fedde Dijkstra
KENNISMAKING MET BELGISCHE ZUSTERVERENIGINGEN
Op 16 december 2021 ben ik als voorzitter van de Orde van Registertolken en –vertalers voor twee dagen naar Brussel afgereisd om kennis te maken met de voorzitters en een aantal bestuursleden van twee zusterverenigingen in België (BBVT en Lextra Lingua). Ik ben daar uiterst vriendelijk en gastvrij ontvangen. Het doel van de reis was om elkaar persoonlijk te leren kennen, me te laten voorlichten over de situatie van tolken en vertalers in België, banden aan te knopen en in gesprek te gaan over internationale solidariteit en samenwerking.
GESCHIEDENIS VAN DE BELSCHISCHE VERENIGINGEN
Ik heb op 16 december gesproken met Benjamin Van Hemelryck en mevrouw Claire Dignef (voorzitter en penningmeester van de vereniging Lextra Lingua). Lextra Lingua is een vereniging voor tolken en vertalers met ca. 235 leden. Op 17 december heb ik gesproken met mevrouw Boualga Amal en Henri Boghe (voorzitter en algemeen secretaris van BBVT (Beroepsvereniging Beëdigd Vertalers en Tolken) met ca. 150 leden. De heer Henri Boghe heeft me meegenomen naar een zogenaamde kinderrechterzitting waar hij zelf als tolk Nederlands-Frans optrad. Het is mij duidelijk geworden dat tolken uit Nederland zonder gedegen kennis van het Belgische rechtssysteem niet in België kunnen tolken. Omgekeerd is het ook onmogelijk dat Belgische tolken zonder gedegen kennis van het Nederlandse rechtssysteem in Nederland kunnen tolken. Het is onbegrijpelijk dat ons Nederlandse OM tijdens onze acties toch Belgische tolken heeft gevraagd om in Nederland als tolk te komen optreden. Ondanks de aanwezigheid van een tolk bij dergelijke zittingen, worden toch de rechten van de verdachte geschonen. Het Nederlandse OM is Europeesrechtelijk verplicht C1-registertolken op te roepen, maar neemt die verplichting niet zo nauw.
Als derde vereniging in België is er nog de BKVT (Belgische Kamer Van Vertalers En Tolken) waarvan Sébastien Devogele voorzitter is. Met hem stond op 12 januari 2022 in Nederland een afspraak gepland, maar die afspraak moest helaas vanwege de lockdown voor onbepaalde tijd worden uitgesteld. Na de lockdown zal er een nieuwe datum worden geprikt.
Benjamin Van Hemelryck en Claire Dignef hebben mij uitleg gegeven over de geschiedenis van de verenigingen van tolken en vertalers in België. Zo’n 60 jaar geleden werd de BKVT opgericht die van oudsher meer een vereniging voor vertalers zou zijn (te vergelijken met onze NGTV, voorheen NGV). Het aantal leden zou rond de 150 liggen. Ongeveer 10 jaar geleden hebben zich een aantal mensen uit onvrede van het BKVT afgescheiden en Lextra Lingua opgericht. De BBVT, die in 2014 is opgericht zou vervolgens weer een afsplitsing van Lextra Lingua zijn. Ook in België is het, net als in Nederland, heel moeilijk om binnen de vereniging de neuzen dezelfde kant op te krijgen.
REGISTER IN BELGIË
Net als alle EU-lidstaten was ook België op grond van de Europese richtlijn 2010/64/EU verplicht tot het openen van een nationaal register van beëdigde tolken en vertalers. Dat register is in België niet openbaar toegankelijk en omvat de tolken en vertalers die op de lijst van het Belgische ministerie van justitie staan.
AANBESTEDINGEN EN TARIEVEN
Omdat het Europeesrechtelijk geen verplichting is om de tolk- en vertaaldiensten aan te besteden als de overheid de verdeling van de opdrachten in eigen hand houdt, heeft België – anders dan Nederland – ervoor gekozen deze diensten niet aan te besteden. In België krijgen tolken van de overheid maximaal 2x per dag een uur per opdracht uitbetaald. Het wettelijke uurtarief ligt in België rond de € 50,00. Als een tolkdienst langer dan een uur duurt wordt er vervolgens per minuut betaald. Voor wachttijd wordt een lager tarief betaald. De km-vergoeding in België is momenteel € 0,65 per gereisde kilometer. Groot probleem in België is momenteel dat de facturen van de tolken en vertalers veel te lang op betaling laten wachten. Het is geen uitzondering wanneer men een halfjaar of langer op uitbetaling moet wachten. Een situatie die wij vóór invoering van het BINK-systeem in Nederland ook kenden.
Er heerst in België net als in Nederland grote onvrede over de tarieven. Er zijn in het verleden ook wel werkweigeringsacties (‘stakingen’) geweest, maar die hebben maar matig effect gehad. De Belgen kijken met veel sympathie naar onze acties. De voorzitters van de beide Belgische verenigingen BBVT en Lextra Lingua zullen met hun bestuur bespreken of ook zij misschien samen met ons dezelfde doelen willen gaan nastreven, d.w.z. gelijktrekking van de tarieven in Duitsland en mogelijk ook invoering van de normregel met Duitse tarieven. Misschien dat we in de toekomst ook samen tegelijk, dus internationaal, actie zouden kunnen voeren. Henri Boghe van de BBVT heeft toegezegd contact op te zullen nemen met Franse zusterverenigingen en hen te vragen of ook zij zouden willen deelnemen aan een eventuele gezamenlijke actie.
ACTIES EN DEMONSTRATIES
Ik heb alle drie Belgische verenigingen op de hoogte gesteld van onze geplande actie van 14 t/m 21 februari 2022 en gevraagd of zij binnen hun bestuur willen bespreken of zij misschien die week al met ons mee zouden willen doen. Sébastien Devogele (BKVT) heeft ons intussen laten weten nu nog niet met onze actie mee te zullen doen, maar heeft wel beloofd hun leden te vragen gedurende de actie geen overheidsopdrachten vanuit Nederland aan te willen nemen. Henri Boghe (BBVT) heeft laten weten met een Belgische delegatie naar Nederland te willen komen als wij ooit weer een demonstratie organiseren en wil op die manier laten zien dat zijn vereniging de collega’s in Nederland steunt.
De Orde van Registertolken en –vertalers had al contact met een zustervereniging uit Hamburg (ADÜ Nord e.V.) waarvan Jörg Schmitt voorzitter is. Jörg Schmitt was in persoon aanwezig bij onze grote demonstratie in Den Haag op 19 februari 2019. Op de website van ADÜ Nord wordt uitgebreid verslag gedaan over de situatie in Nederland (https://adue-nord.de/kollegenstreik-in-den-niederlanden/).
De Orde heeft nu ook contact met drie zusterverenigingen in België. Hopelijk kunnen we onze internationale contacten nog verder uitbreiden en onze acties internationaal maken. De problemen die wij als registertolken en registervertalers in Nederland ondervinden blijken heel veel te lijken op de problemen die de collega’s in België ondervinden. Dat schept natuurlijk een band. Door het bundelen van onze krachten, zullen we in de toekomst meer zeggenschap krijgen en hopelijk onze gezamenlijke doelen kunnen bereiken.
