Door ValeriaMamuleanu
In het Verenigd Koninkrijk heeft de ‘race to the bottom’ voor de gerechtstolken nu ‘rock bottom’ bereikt
Na jarenlang gerommel op de markt van tolkdienstverlening in het VK, is er een mijlpaal bereikt. De omstandigheden voor de gerechtstolken uit het Verenigd Koninkrijk kunnen na het aanbesteden van deze diensten als erbarmelijk worden bestempeld. Ruim 10 jaar heeft deze ellende geduurd, omdat de stem van onze Britse collega’s ongehoord bleef.
Er was niet alleen sprake van onderbetaling (er wordt zelfs gesproken over bedragen van slechts £15/uur), systematische inzet van ‘aspirant’ tolken met enorme gevolgen voor de kwaliteit, zittingen die vaak niet door konden gaan omdat er geen tolk beschikbaar was, maar ook wangedrag vanuit de bemiddelaar naar de tolken toe. Een paar voorbeelden: een enorme druk uitoefenen op de tolken om steeds meer opdrachten aan te nemen voor een steeds lager tarief, tolken die kritiek durfden uit te oefenen straffen door geen opdrachten meer aan te bieden, pestgedrag, intimidatie en zelfs belachelijke zaken voorstellen zoals ‘mystery shoppers’ voor rechtszittingen inzetten om de kwaliteit te controleren, of de ultieme absurditeit: nieuwe tolken werven in gevangenissen onder de gedetineerden.Lang bestond het idee dat de onderhandelingen tussen tolken en de bemiddelaar tot een oplossing zouden leiden en daarom hield de politiek zich afzijdig, marktwerking zou tot de verlossing leiden…
In plaats van beter is de situatie juist steeds slechter geworden met enorme gevolgen voor het hele Britse rechtssysteem. Na protesten vanuit de rechters, advocaten en officieren van justitie zijn er een aantal parlementaire commissies ingesteld. De eerste gesprekken waren diep teleurstellend en de tolken waren tijdens deze bijeenkomsten niet eens vertegenwoordigd! De bemiddelaar kwam met dezelfde voorstellen: hoe je de druk nog meer moet opvoeren op de tolken en hoe het rechtssysteem aangepast zou moeten worden om te voldoen aan de verwachtingen en de economische doelen van de bemiddelaar.
Na 10 jaar was de maat vol was voor de Britse collega’s en door middel van acties, werkweigeringen en een mediacampagne hebben zij uiteindelijk de aandacht van de politiek gekregen. Het advies dat de commissie van het Hogerhuis onlangs aan de staatssecretaris heeft gegeven is nog lang niet de oplossing, maar wel een verademing na alle teleurstellingen uit het verleden. Eindelijk waait er een nieuwe wind, eindelijk is men bereid om beslissingen op keiharde feiten en gegevens te baseren en niet op ongefundeerde leuzen en misleiding.
Het verschil in de registratie over de beschikbaarheid van tolken was schrikbarend: 415 geregistreerde klachten, terwijl er 6.272 onvervulde aanvragen waren, dat is een onderrapportage van maar liefst 93,38%.
De commissie heeft de staatssecretaris geadviseerd om een pauze te nemen in het proces van het opnieuw aanbesteden tot dat deze fundamentele vraagstukken zijn geadresseerd. Beter later dan nooit, zeggen wij dan maar…
Een link naar het besluit van het Hogerhuis staat hier.